Het Wereldbankrapport dat deze week verscheen doet de discussies over hoe het moet met de verdere hervormingen heropleven. Het rapport stuurt duidelijk aan op een verdere doorvoering van de markteconomie. Ook wil het rapport een grotere rol van de privé-sector. Als de monopolies in de staatssector afgebouwd worden en de vermarkting blijft doorgaan, betekent dit dan niet meer kapitalisme?
Man die rapport "vergif" noemde, wordt afgevoerd
Er staat immers dat dat de staatsbedrijven onrechtmatige monopolies uitbouwen en zo dynamiek van de economie wegnemen. Dit heeft in China gemengde reacties uitgelokt. Het rapport werd opgesteld samen met een belangrijke denktank van de Chinese regering zodat in deze kringen zeker experten zitten die op dezelfde manier als de Wereldbank denken. Het rapport van de Wereldbank sluit ook aan bij een editoriaal op 23 februari in het Volksdagblad, de spreekbuis van de CPC, waarin eveneens voor ‘verdere hervormingen’ gepleit werd; er is weinig twijfel dat de term ‘verdere hervormingen’ bedoeld wordt in de zin van meer privatiseringen en meer vrije markt. Zoellick, de voorzitter van de Wereldbank, zei dat hij weerstand van ‘gevestigde belangen’ verwacht, maar dat de ideeën van de Wereldbank in China veld willen. Hij verwacht niet dat de aanbevelingen van het rapport meteen tot volledige privatisering zullen leiden,maar wel de discussie daarover zullen aanwakkeren.
Maar op de persconferentie zelf was er al protest van een Chinese economist Du Jiangao die dit rapport vergif noemde en pleitte tegen de privatisering van staatseigendom in de economie en in dat geval een Chinese ‘Occupy Wall Street’ beweging aankondigde. Op een van de grootste internetdiscussiefora bbs.people.com.cn ,publiceerde Hanjiangchunmeng in reactie op de 16 punten van de Wereldbank een Zestienpuntenprogramma van het Volk, waarover intens gediscussieerd wordt. Samengevat luiden ze als volgt:
- Transparantie over de bezittingen van alle politici en afzetten van alle ‘naakte burokraten’ (leiders die hun familie en fortuin naar het buitenland zenden en alleen in China achterblijven)
- Het nationale parlement moet de regering ernstig controleren en de nationale economische veiligheid verdedigen
- Samenvoegen van de bestaande pensioenplannen en iedereen gelijk voor de wet, ook de hogere rangen van ambtenaren
- Gratis lager en middelbaar onderwijs; loonsverhoging voor leraars op het platteland; betere opvang van jonge landlopers door de staat
- Goedkoper hoger onderwijs en evolutie naar gratis
- Meer staatsuitgaven voor onderwijs, boven het internaitonaal gemiddelde
- De staat moet de prijzen van alle medicijnen en medische behandelingen betaalbaar houden
- Sterk progressieve belasting op tweede en volgende woning, om woningen voor iedereen beschikbaar te maken
- Meer transparantie van de overheid en het publiek meer betrekken bij het aanklagen van corruptie
- Een volledige studie van grondstoffen en milieu; verminderen van de uitvoer van strategische grondstoffen; aanleggen van strategische reserves
- Ontwikkeling op basis van self-reliance; bevoordeligen van buitenlands kapitaal ten koste van de Chinese werkers kan niet
- Betere controle op toepasen van arbeidswetten en strengere straffen voor overtreders
- Nationalisatie van alle koolmijnen; mijnwerkers moeten dezelfde voordelen als arbeiders in staatsbedrijven krijgen.
- Bekend maken van het fortuin van de directeurs van staatsbedrijven; bepalen van hun loonschaal door het parlement
- Besparen op overheidsuitgaven zoals dienstwagens, reizen, enz.
- Onderzoek naar de diefstal van staatseigendom bij de privatiseringen, bestraffing van de schuldigen
Het rapport van de Wereldbank pleit er ook voor de yuan vrij inwisselbaar te maken, zodat kapitaalsbewegingen in en uit China vrij zouden kunnen verlopen. Ook dit recept dat de staatscontrole op de munt zou afzwakken, blijkt in hoge kringen supporters te hebben. Enkele dagen voor de Wereldbank heeft een hoog kader van de Chinese Centrale Bank ook al verklaard dat nu het goede moment daarvoor is. Volgens Sheng Songcheng, hoofd van de afdeling statisitiek, zal een vrije inwisselbaarheid van de yuan het voor Chinese bedrijven gemakkelijker maken in het buitenland berdijven op te kopen op het moment dat die door de crisis goedkoop zijn. Een volledige inwisselbaarheid is ook een noodzakelijke stap om van de yuan een internationale reservemunt te maken.Volgens Sheng zou de overheid binnen één à drie jaar de munt vrij inwisselbaar kunnen maken voor investeringen in het buitenland, en binnen drie tot vijf jaar alle commerciële kredieten vrij laten. Het internationaal open stellen van de vastgoedsector , de beurs en de obligatiemarkten zou vijf tot tien jaar vergen, omdat men hier moeilijk kan weten wat echte investeringen zijn en wat pure speculatie.
Uit alles blijkt dat de meningsverschillen tussen diegenen die meer willen opschuiven naar het kapitalisme en diegenen die er zich juist verder willen van afzetten, recentelijk scherper uitgevochten worden. Dit heeft alles te maken met het vijfjaarlijkse Partijcongres dit najaar, waarvoor men binnenkort de congresresoluties moet beginnen voorbereiden.
