De WHO is op zoek naar de bron van het coronavirus. Binnenkort lezen we het hele rapport van een eerste onderzoek in Wuhan. Van een gepland tussentijds document ziet het team af: geen zin meer in politiek gehakketak.
In januari hebben 17 experts van de WHO samen met 17 Chinese specialisten in Wuhan onderzoek uitgevoerd naar de bron van de besmettingen met het nieuwe coronavirus.
Persconferentie
Op 9 februari jl. hield het team een persconferentie. Daar werd de publicatie van een volledig onderzoeksrapport aangekondigd, maar er zou eerst een tussentijds rapport uitkomen. Die tussenstap is nu van de baan.
Verdachtmakingen
Voor, tijdens en direct na het onderzoek hebben westerse politici en journalisten het onderzoek verdacht gemaakt. De achterliggende reden is dat invloedrijke figuren en instellingen in de VS, Europa en Australië, onder impuls van de Amerikaanse regering, een onderzoek wilden waaruit China als schuldige voor de pandemie naar voren zou komen. Dit is een van de tactieken die de regering Trump heeft uitgewerkt tegen China en die medewerkers van de regering Biden overwegen over te nemen.
Hypothesen aangenomen en afgewezen
Nu bleek echter op de persconferentie van de WHO-missie dat de internationale experts van de WHO hadden vastgehouden aan het oorspronkelijke opzet. Ze hadden niet tot doel een of ander land als schuldige aan te wijzen, maar wilden een wetenschappelijk onderzoek voeren om het coronavirus beter te leren kennen, de bestrijding en preventie ervan doeltreffender te maken. Ook werd op 9 februari duidelijk dat een oude complottheorie over de ontsnapping van het virus uit een Chinees laboratorium als ‘zeer onwaarschijnlijk’ uit het onderzoek zou komen. Twee mogelijke denksporen waar de Chinese wetenschappers op hameren zouden dan weer redelijk ernstig worden genomen: de mogelijke verspreiding van het virus via ingevroren dieren en de kans dat het virus in andere landen was ontstaan. Uit verschillende studies is immers gebleken dat virussen wel kunnen ‘meereizen op bevroren voedsel’ en dat er, al eerder en elders dan in Wuhan (Italië bijvoorbeeld) tekenen van het bestaan van het nieuwe coronavirus waren vastgesteld.
Verdacht
Meteen na de persconferentie en een aantal interviews met WHO-commissieleden regende het alweer verdachtmakingen. De Chinese autoriteiten zouden met ‘geknoei en censuur’ hun stempel op het onderzoek hebben gedrukt. Om dat te bewijzen ging de New York Times zelfs zover de uitspraken van onderzoekers in interviews uit hun context te halen en te verdraaien. Een woordvoerder Buitenlandse Zaken van de VS insinueerde dat het rapport niet onafhankelijk was. Vorige week waren er dan 26 onderzoekers (onder wie 11 van vijf Franse instituten, 3 uit Australië en 3 uit de VS) die in een open brief in The Wall Street Journal een totaal nieuw, ‘echt onafhankelijk’ onderzoek eisten. Voor China een teken dat sommigen in het Westen nog altijd vooral politiek misbruik zoeken te maken van COVID-19. Beijing twijfelt er langzamerhand aan of zij echt de pandemie samen met de hele internationale gemeenschap aan willen pakken.
Dan maar niet
Voor het WHO-onderzoeksteam was de maat vol. Marion Koopmans, Nederlands hoogleraar virologie en lid van het WHO-team, gaf hierover uitleg in De Volkskrant. Koopmans zei ‘we hadden niet bedacht dat er zoveel deining zou ontstaan. Al direct kregen we van alle kanten te horen wat er allemaal mis was met ons rapport, terwijl het nog niet eens was geschreven. We kunnen dan wel eerst een tussentijdse samenvatting uitbrengen, maar dan krijg je weer die hele golf vragen en commentaren. Vandaar de beslissing om het tegelijk uit te doen.’ Het rapport wordt nu in de komende weken verwacht. Het is volgens Koopmans ‘geschreven, en wordt nu vertaald en nagekeken.’
Bronnen: De Volkskrant, s.wsj.net (Wall Street Journal), fmprc.gov (website BuZa China)
