Twintig jaar geleden is in Beijing de Vierde Wereldconferentie van de Verenigde Naties over Vrouwen gehouden. Voor die verjaardag is een witboek over vrouwenrechten in China uitgegeven.
Het witboek behandelt eerst de grondwettelijke positie van de vrouw, en dan specifieke thema’s: economie, onderwijs, gezondheidszorg, beslissingsmacht, leefomgeving. Tot slot volgen beschouwingen over wettelijke waarborgen voor gendergelijkheid en vrouwenontwikkeling en een overzicht van de internationale samenwerking door China.
Gendergelijkheid is sinds het begin een basisprincipe in de grondwet van de Chinese Volksrepubliek. Het is ook één van de basisideeën waarop de vooruitgang van het land en de maatschappij steunt. Er bestaat een Programma voor de Ontwikkeling van de Chinese Vrouw (2011-2020).
Positieve economische discriminatie
Vrouwen hebben recht op gelijke deelname aan de economische ontwikkeling en gelijke toegang tot de vruchten daarvan. Speciale inspanningen zijn gericht op het verminderen van armoede bij vrouwen. In de armste 600 arrondissementen van het land daalde de armoede bij vrouwen van 20,3% in 2005 naar 9,8% in 2010.In de steden ontvingen in 2014 bijna 8 miljoen vrouwen een uitkering als bestaansminimum. Op het platteland waren dat er 18 miljoen, tegenover nauwelijks 2 miljoen in 2006. Om betere carrièremogelijkheden voor vrouwen te scheppen is de pensioenleeftijd gelijkgesteld aan die van mannen voor vrouwelijke ambtenaren uit het middenkader, en bekwame vakvrouwen of technici die voor staats- of publieke instellingen werken.
Er is een strategie om meer vrouwelijke wetenschappers op te leiden en gelijke 
tewerkstellingskansen te scheppen voor vrouwelijke gediplomeerden van de universiteit.
Er zijn maatregelen getroffen voor de sociale zekerheid ten gunste van vrouwen, zoals bevallingsverlof, pensioen, medische zorg, werkloosheid en arbeidsongevallenverzekering. Er zijn extra subsidies voor moeders met ernstige ziekten als kanker, een huisvestingsprogramma voor arme alleenstaande moeders op het platteland, en een programma voor gezondheidszorg voor behoeftige alleenstaande moeders. Een kwart van de Chinese ondernemers zijn vrouwen en 55% van de nieuwe internetbedrijven hebben een vrouwelijke stichter. De landrechten van plattelandsvrouwen worden wettelijk beschermd. 70% van de bevolking die in de landbouw werkt zijn vrouwen.
Levensverwachting en gezondheidszorg verbeteren
De gemiddelde levensverwachting van een Chinese vrouw in 2010 was 77,4 jaar. Dat is 4 jaar 
meer dan in 2000. De gezondheidszorg voor kind en kraamvrouw werd meer toegankelijk. Grote inspanningen zijn gedaan om de zorg op het vlak van de lokale gemeenschappen beter uit te bouwen. Daar worden ook zorgen aangeboden voor de volledige levenscyclus van de vrouwen. Het zwangerschapsverlof is in 2012 opgetrokken van 13 naar 14 weken.
90% van de zwangere vrouwen en kraamvrouwen wordt medisch opgevolgd. Meer dan 99% van de vrouwen bevallen in een ziekenhuis; dit geldt zowel voor de stad als het platteland. In 2000 was het slechts 65-70%
Onderwijs
Sinds China een speciale politiek heeft om ervoor te zorgen dat meisjes gelijke toegang hebben 
tot verplicht onderwijs is het genderverschil op onderwijsvlak verkleind. 99,8% van de meisjes beëindigt het lager onderwijs; dat is evenveel als jongens. In 1995 waren 24% van de vrouwen boven 15 jaar analfabeet, in 2013 nog slechts 6,7%. In het lager middelbaar zijn 46,7% van de leerlingen meisjes, in het hoger middelbaar 50%. In het hoger onderwijs zijn 52,1% van de bachelors, 51,6% van de masters en 36,9% van de doctorandi meisjes.
Meer vrouwen in leidende posities
Volgens het witboek is de deelname van vrouwen in leidende posities sterk toegenomen.
Het aantal vrouwen dat zetelt in Volkscongressen op verschillende niveaus ( het equivalent van onze parlementen, provincieraden, gemeenteraden,…)neemt toe.
Tegen 2020 moet een derde van de dorpsraadsleden en de helft van de buurtraadsleden vrouwen zijn. In het huidige nationale parlement zijn 23,4% van de leden vrouwen. Bij de afgevaardigden van de minderheden zitten 41% vrouwen. De communistische partij heeft 24,3% vrouwelijke leden. De vakbonden hebben 38% vrouwelijke leden en in de raden van bestuur en andere regelgevende commissies zetelen 41% vrouwen. Meer dan 30% van de Chinese diplomaten zijn vrouwen. Daarbij 12 ambassadrices.
De voorbije 20 jaar versterkte de rol van de vrouw in het gezin aanmerkelijk. Meer en meer worden de belangrijke beslissingen gezamenlijk genomen. Dat is zo in 70% van de gezinnen. Het inkomen van het gezin wordt meer en meer op gelijke basis beheerd. Het concept van de nieuwe man is nu aanvaard. Tien jaar geleden werkte een vrouw 150 minuten per dag langer in het huishouden dan een man. Nu is dat nog 74 minuten.
Vrouwen en hun leefomgeving
Einde 2014 waren 44,1% van alle journalisten vrouwen. Bij de internauten zitten 43,6% vrouwen. 55,2% van de vrouwen doet aan één of andere vorm van sport of oefening. Op het platteland heeft 74% van de bevolking toegang tot een sanitair toilet, wat vooral voor de vrouwen van belang is, en 76,4% toegang tot leidingwater.
Wettelijke bescherming
Meer dan twintig Chinese wetten zijn uitgevaardigd of aangepast om gendergelijkheid te 
promoten en de vrouwenrechten te beschermen. Er zijn vrouwenverenigingen voor specifieke beroepen zoals rechters, procureurs en advocaten. Bijna 30% van de rechters en procureurs zijn vrouwen.
In 2014 waren er 3.737 instellingen voor rechtshulp, die 352.000 vrouwen bijstonden. Dat is tienmaal meer dan in 2000. Vrouwen worden aangemoedigd om een klacht in te dienen tegen huiselijk geweld. Het plan 2013-2020 wil het ontvoeren van kinderen en vrouwen uitroeien. In 2013 heeft de politie 25,852 gevallen van verkrachting en 4.537 gevallen van ontvoering behandeld.
Internationale inspanningen
China is zeer actief voor gendergelijkheid in zowat alle internationale instellingen. Het is ook één van de initiatiefnemers voor de top over vrouwenrechten in New York dit weekend. President Xi zal op 27 september een bijeenkomst van wereldleiders over vrouwenrechten voorzitten.
“Nog een lange weg te gaan”
Nadat het wijst op de grote successen, besluit het witboek bescheiden: “ China is zich ervan bewust dat als een ontwikkelingsland met de grootste bevolking ter wereld, beperkt door zijn relatief laag niveau van economische en sociale ontwikkeling, het verder geconfronteerd zal worden met nieuwe situaties en problemen in zijn pogingen om de ontwikkeling van de vrouwen te verbeteren. Er blijft nog een lange weg te gaan om gendergelijkheid te bereiken in China, en zware taken moeten nog aangepakt worden.”
Bronnen: Xinhua
