Tragische incidenten met zelfmoord en zelfverbranding stellen de arbeidsvoorwaarden in vraag en meer bepaald de 996-cultuur waardoor de werknemers zes dagen per week 12 uur werken per dag. Zal de overheid echt optreden tegen deze onwettelijke in de technologische sector sterk ingeburgerde gewoonte?
Op 7 januari postte werknemer Wang van groepskoop site Pinduoduo een foto van een collega die uit het hoofdkwartier te Shanghai afgevoerd met een ziekenwagen. Hij beklaagde zich op Maimai over de werklast die Pinduoduo werknemers ondergaan. ’s Anderendaags werd Wang ontslagen omdat hij voordien al ‘extreme’ posts had geplaatst. Na zijn ontslag deed hij een boekje open over de extreme werkvoorwaarden bij de e-commerce gigant. ‘Op het hoofdkwartier wordt van de werkers verwacht dat ze meer dan 300 uren werken per maand, die in de winkel staan 380 uren per maand’, aldus Wang in een videoboodschap op Bilibili. De video somde nog andere klachten op zoals een beperkt aantal toiletten, verkorte officiële feestdagen en het uitstellen van eindejaarbonussen.
Op 9 januari stierf een andere Pinduoduo werknemer nadat hij zich van de 27-ste verdieping had gegooid in Changsha. Wang heeft ondertussen ook zijn verhaal verteld aan Xinhua dat hij werkte van 11u tot 23 uur zes dagen per week. Pinduoduo heeft niet gereageerd, maar gaf wel toe dat de met ziekenwagen afgevoerde werkneemster in het ziekenhuis overleed. Het verhaal werd op Weibo 224 maal gelezen en kreeg 23400 commentaren.
De Chinese wet schrijft een 40-urige werkweek voor. In de praktijk wordt over geheel de technologische sector het 996-werksysteem toegepast: dit veronderstelt gedurende 6 dagen per week werken van 9 uur tot 21 u per dag. Het systeem werd geprezen door Alibaba stichter Jack Ma.
Besteller
Een even erg voorval is de zelfverbranding van een maaltijd besteller in Taizhou. Op de sociale media was een video te zien van omstaanders die het vuur pogen te doven van een besteller die zichzelf in brand stak. Op de grond liggend schreeuwde hij uit dat hij zijn leven niet wilde maar dat hij wel zijn geld terug wil. Recentelijk was hij over gestapt naar Meituan maar hij heeft een dispuut met zijn vorige werkgever ele.me die hem nog dagen moest uitbetalen. Hij stak zich in brand vlak voor een Fengniao station die de bestellingen verricht voor Ele.me dat gesteund wordt door Alibaba.
Ele.me wekte eerder de publieke woede nadat het maar 2000 yuan schadeloosstelling beloofde aan het gezin van een 43-jarige besteller die stierf tijdens zijn werk. Later trok het bedrijf het bedrag op tot 600.000 yuan. Naar verluidt besteden de besteldiensten aan huis hun bestellingen uit aan kleinere derde partijen die het niet nauw nemen met de arbeidswetgeving.
Shenzhen
Voormalig ingenieur Zeng Meng bevestigt gedurende vijf jaar de 996-werkcultuur bij Huawei te hebben meegemaakt. Hij nam 3 jaar geleden ontslag maar beweert gedurende jaren geen tijd voor gezin, vrije tijd of slaap te gevonden te hebben en stelt dat deze cultuur te Shenzhen overheerst. Bij ontslagvergoeding ontbraken de uitbetaling van overuren, de vakantie en eindejaartoelage. Hij wacht nu op zijn proces tegen Huawei in Chongqing.
Shenzhen is echter de eerste stad die werkers ‘in speciale nijverheden’ toelaat betaald verlof te nemen opdat ‘zij met een zware mentale en fysieke belasting een overmatige burn-out voorkomen’. Chinese werknemers die 10 jaar werken voor hetzelfde bedrijf krijgen behalve de 11 dagen betaald verlof nog vijf vakantiedagen. Met de nieuwe regeling te Shenzhen kunnen werknemers uit de niet verder gespecificeerde nijverheden extra vakantiedagen krijgen als ze regelmatig lange dagen werken of daarvoor overuren moeten krijgen. De vraag is echter of dit gaat toegepast worden want het 996 systeem is ook onwettelijk, maar wordt ruim toegepast. Feit is dat de arbeidsinspectie naar aanleiding van de recente tragische voorvallen de arbeidspraktijken van deze bedrijven onderzoekt.
Tegenbeweging
Bij de jongeren die geboren werden na 1990 is al een tegenbeweging tegen 996 aan de gang en zij voelen zich gesteund door ouders die al een zekere welstand bereikt hebben. Wanneer ze merken dat te veel van hen wordt gevraagd of dat ze geen opslag krijgen die ze menen te verdienen, verrichten ze gewoon het strikte minimum, gaan vaak naar het toilet en presteren geen overuren. Volgens HR website 51job.com stegen de salarissen in 2020 maar met 2% (wat weinig is voor China) en de helft van de bedrijven gaven helemaal geen opslag. De website verwacht dat dit de komende drie jaren verder duurt.
Bronnen: Technode, SCMP, FT, Yahoo Finance, abc.au
