China heeft de ambitie wereldleider te worden in hernieuwbare energie en in koolstofzuinige economie. In het nationale relanceplan zijn voor 22 miljard euro milieu-investeringen voorzien, en er gaat geen dag voorbij zonder nieuwe elementen. Hieronder een aantal recente markante feiten.
Het energieverbruik per geproduceerde eenheid moet in 2010 20% lager liggen dan in 2006.
zonnecentrale in Qinghai
Milieu-investeringen alom
China, de grootste producent van windmolens, is ook de grootste uitvoerder van zonnecellen: 95% van de lokale productie wordt uitgevoerd. Het gaat nu voor miljarden euro’s subsidies geven om zonnecellen te plaatsen op daken of in zonnecentrales, en de ambitie is voor 300 megawatt zonnecentrales te installeren. De grootste installatie tot nog toe in opbouw (10MW) staat in het toeristisch bekende Dunhuang, en er zijn al 20MW-installaties gepland. Daarnaast zijn er aanvragen binnen om 500 wolkenkrabbers met zonnepanelen uit te rusten. Voorlopig is zonne-energie 8 à 10 keer duurder dan steenkool maar de prijs daalt snel, en de regering voorziet subsidies, zodat in 2015-20 zou zonne-energie concurrentieel zou kunnen zijn met steenkool.
Sinds 2007 is China de wereldleider in de bouw van superefficiënte (44% tegenover 27-36%) en propere steenkoolcentrales met stoom op heel hoge temperatuur. Maandelijks wordt er zo één gebouwd, maar toch gebruikt 40% van de nieuwe installaties nog oude technologie. In Tianjin wordt daarentegen al een steenkoolvergassingsinstallatie van de nieuwste generatie gebouwd, een technologie die elders nog niet commercieel toegepast is.
Het nieuwe plan van de regering voorziet voor de volgende tien jaar een investering van 150 tot 500 miljard euro in hernieuwbare energie, groen transport, propere steenkool en efficiënte superhoogspanningsnetten. Dat is meer dan de rest van de wereld investeert in nieuwe energieproductie. Hernieuwbare energie moet 15% uitmaken in 2030, maar het kan ook 20% worden en dan steken ze de EU voorbij. China zal op die manier minder afhankelijk worden van ingevoerde olie of gas. Toch zal zelfs dit nieuwe plan niet kunnen verhinderen dat China voor minstens de komende twintig jaar voor 70% afhankelijk blijft van steenkool en de grootste uitstoter van broeikasgassen blijft.
De Chinese autoproducenten hebben nu al een voorsprong op de Amerikaanse en Europese voor de productie van elektrische voertuigen. Door het bevorderen van voertuigen op hernieuwbare energie in 13 steden zou jaarlijks 75 miljoen ton steenkool moeten uitgespaard worden.
Weg met de vervuilers!
Vorig jaar heeft de Chinese regering 156 energie-intensieve of vervuilende projecten tegengehouden; de totale investering daarvoor zou 50 miljard euro geweest zijn.
Begin juni maakte het Ministerie van Milieu bekend dat het geen uitbreidingsprojecten meer zal goedkeuren van de twee grootste elektriciteitsmaatschappijen van het land, Huaneng en Huadian, wegens milieuovertredingen; alleen projecten voor nieuwe vormen van energieopwekking of voor milieubescherming zullen overwogen worden. Het bouwen van stuwdammen op de middenloop van de Jinsharivier (één van de armen van de Yangtze) in de provincie Yunnan wordt verboden, de eerder goedgekeurde projecten inbegrepen. Huaneng damde de Jinsha illegaal af in januari, om de Longkaikoustuwdam te bouwen, Huadian deed het vlak daarna ook voor hun Ludilastuwdam. Daardoor beschadigden beiden een fragiele omgeving. Huaneng krijgt ook kritiek voor de bouw van een heel grote steenkoolcentrale met waterkoeling in Binnen-Mongolië, een streek met een groot watertekort. Ook twee staalbedrijven in Shandong werden stoptgezet omdat in hun nieuwe lijnen energieverkwistende en vervuilende machines zouden gebruikt worden.
Nog meer inspanningen?
Het studiebureau MacKinsey heeft de toepassing bestudeerd van nieuwe technologieën die nu reeds bestaan of ten laatste binnen twintig jaar commercieel beschikbaar zullen zijn, in de veronderstelling dat China zijn huidige groeiritme van het BNP aanhoudt. Indien China zich beperkt tot de nu al geplande maatregelen, kan het van nu tot 2030 om de vijf jaar zijn energiegebruik per geproduceerde eenheid met 17% laten dalen De invoer van olie zou met 30% dalen en steenkool zou 85% minder ingevoerd worden. Volgens het studiebureau zou het agressief doorvoeren van de nieuwste technologieën (efficiënte elektriciteitscentrales, elektrische voertuigen, betere afvalbehandeling, zuinige gebouwen en steden, aanplanting van bossen en milieubewuste landbouw) van nu tot 2030, China toelaten het steenkoolverbruik te bevriezen op het huidige niveau en de invoer van olie met 30-40% te verminderen, bovenop de reeds geplande 30% daling. Dit zou dan wel jaarlijks 150-200 miljard investeringen in de sector vergen, bijna tien maal meer dan in het huidige relanceplan!
In de voorstellen van het studiebureau zou zonne-energie 8% van de elektriciteit produceren, wind 12%, kernenergie 16%, waterkracht 19% en aardgas 8%. Van de steenkoolcentrales zou 25% uitgerust zijn met systemen voor het opslaan van CO2 en in totaal 730 miljoen ton opvangen. Vanaf 2015 moeten elektrische voertuigen geïntroduceerd worden en tegen 2030 moeten alle voertuigen overgeschakeld zijn. In de zware nijverheid zijn grote besparingen mogelijk bovenop de reeds besliste strengere reglementering; de investeringen in deze sector zijn echter heel groot en bedreigen ook de tewerkstelling, zodat er veel weerstand te verwachten is. Ook in de gebouwen zit nog veel rek bovenop de bestaande plannen, vooral het veralgemenen van passieve gebouwen. Probleem hier is de hoge kostprijs, wat subsidies voor de eigenaars of bewoners veronderstelt. Op het gebied van herbebossing stelt het studiebureau voor om de huidig beboste oppervlakte van 11% op te trekken naar 25% in 2030; de regering voorziet 20%.
In het vooruitzicht van de klimaattop in Kopenhagen, voeren zowel de USA als de EU bilaterale besprekingen met China met het oog op een gemeenschappelijk standpunt. Met de EU werd de zaak besproken in mei, in Praag. Van Amerikaanse zijde kwamen recentelijk verschillende onderhandelaars naar Beijing, onder meer Congresvoorzitster Nancy Pelosi met klimaatonderhandelaar Stern. Voorlopig blijft het water diep. China vraagt van de ontwikkelde wereld een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 40% tegen 2030, en hulp aan arme landen voor de bestrijding van het broeikaseffect ten belope van 0,5 à 1% van het BNP van de ontwikkelde landen. De EU vraagt dat China zijn uitstoot 15-30% onder het scenario ‘business as usual’ zou houden.
Waarom is China in toenemende mate bezorgd over de opwarming van de aarde? Het land is erg kwetsbaar. De woestijnvorming gaat nog altijd verder, ondanks alle inspanningen, en het land kent een groeiend watertekort. Het snel afsmelten van gletsjers zorgt bovendien voor overstromingen. Komt daarbij dat de landbouw nu al maar net in staat is om alle Chinezen te voeden. In de huidige economische crisis is daar het besef bij gekomen dat een groene economie een sterke troef wordt na de crisis.
Meer over China en de klimaatswijziging:
Vaak vergeten we wel eens, met ons eigen Noord-Europese referentiekader, en ons met de golfstroom gezegde gematigde klimaat, hoe zuidelijk China eigenlijk ligt. Peking ligt bijna op dezelfde lijn als New York en Madrid, grosso modo op 40 graden noorderbreedte. En Peking staat voor “Noordelijke hoofdstuk”, met een beschermende muur tegen indringers uit “het noorden”… niet voor ons dus, voor ons is dit allemaal zuidelijk.
Punt is dat zonnepanelen er heel wat efficiënter zijn dan in ons klimaat en met onze ligging. Het door sommigen voorgestelde, ietwat utopisch lijkende, grote, internationale Europese duurzame-energieplan met wind- en golfenergie aan de kusten, energie uit stuwdammen in berggebieden, en zonne-energie uit het zuiden en uit de Maghreb-landen, kunnen de Chinezen op hun eentje in het binnenland realiseren. Goed voor zonne-energie. De twee grootste markten ter wereld met nog grote voorsprong, Spanje en Duitsland, worden dra ingehaald.