China heeft officieel geprotesteerd tegen ‘het binnendringen in zijn territoriale wateren’ door een schip van de Amerikaanse marine. Het is een van de recente wrijvingen tussen de VS en China. Tijdens of naast de komende G20-top zal dit een rol spelen.
De Amerikaanse destroyer USS Stethem is op zondag de 12-mijlszone rond een eiland in de Zuid-Chinese Zee binnengevaren.
Xisha-eilanden
Het gaat om Zhongjian Dao, een van de Xisha-Eilanden. Die liggen in het noordwestelijke deel van de zee, tussen China en Vietnam. Sinds de 19e eeuw beschouwt China dit specifieke deel van de Zuid-Chinese Zee als zijn grondgebied. Vietnam heeft een eerdere aanvaarding van de Chinese soevereiniteit (door Noord-Vietnam) herroepen en maakt aanspraak op de eilanden. China verwerpt de Vietnamese eisen. Sinds 1974 controleert de Volksrepubliek China de eilanden. In 1996 heeft China bij wet de Xisha-eilanden in zijn grondgebied opgenomen, als deel van de provincie Hainan. De leiders van Taiwan hebben de Xisha-eilanden ook altijd beschouwd als hun grondgebied, zowel diegenen die Taiwan nog als het ‘echte China’ beschouwen, als zij die Taiwan onafhankelijk willen verklaren. De meeste media in de wereld gebruiken de namen die koloniale mogendheden Portugal en Frankrijk aan de eilanden gaven. Daarom spreken ze in hun berichtgeving van ‘Triton’ of van ‘Paracel-eilanden’.
‘Provocatie’
Een schip van de Amerikaanse marine is dichter dan 12 mijl bij de kust van het eilandje Zhongjian Dao gekomen. Zo is het vaartuig ‘de Chinese territoriale wateren binnengedrongen’. Belangrijk is dat er over de Xisha-eilanden nauwelijks discussie bestaat. Dat is anders met de Nansha-eilanden in het zuiden van de zee, die ook door de Filipijnen worden geclaimd. Anonieme militaire ambtenaren van de VS hebben volgens Fox News gemeld dat de VS wil laten zien ‘dat ze de vrije vredelievende doorvaart zullen vrijwaren’. De meeste waarnemers menen dat Washington met zijn uitdagende manoeuvre de soevereiniteit van China over de Xisha- of Paracel-eilanden verwerpt en andere eisers aanmoedigt dat ook te blijven doen. China heeft met patrouilles van marineschepen en gevechtsvliegtuigen een waarschuwing gegeven.
‘Negatieve factoren’
Een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken heeft ‘de Amerikaanse provocatie veroordeeld, omdat het een inbreuk is op de Chinese soevereiniteit, en de vrede en veiligheid in het gedrang laat komen’. ‘Verder brengt het de werknemers en de voorzieningen op de eilanden in gevaar ’, aldus Beijing.De Chinese president Xi Jinping heeft maandag zijn Amerikaanse collega Trump gewaarschuwd dat ‘negatieve factoren de goede betrekkingen tussen de twee landen op het spel zetten’. Het is niet duidelijk of hij ook het incident met de USS Stethem heeft genoemd. Xi uitte echter vast en zeker zijn misnoegen over andere zetten van de regering Trump. Washington heeft immers eenzijdige sancties aangekondigd tegen Chinese firma’s die het beschuldigt van handel met Noord-Korea. En het US State Department, ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft een wapenverkoop aan Taiwan, geschatte waarde 1,42 miljard dollar, goedgekeurd.
G20
In de kwesties Korea en Taiwan kan China rekenen op de diplomatieke steun van Rusland. Dat kan van invloed zijn op de ontmoetingen en gesprekken die Trump, Putin en Xi zullen hebben op de G20-top in Hamburg, Duitsland, komend weekend. De Chinese regering, diplomatie en commentatoren reageren vrij bedaard op de uitdagingen van de VS. Experts in de Global Times denken dat de medewerkers van Trump de illusie koesteren dat ze met een hardere houding bij China meer zullen bereiken dan Obama. Het zou ook kunnen dat de Amerikanen de agenda van de G20 naar hun hand willen zetten. Een laatste veronderstelling: de VS willen meer toegevingen bedingen voordat de afgesproken periode van 100 dagen economische onderhandelingen voorbij is.
‘Wittebroodsweken’ (voorbij)?
Volgens het Chinese ministerie van BuZa is zowel het idee van de ‘wittebroodsweken’ van China en de VS, als het verhaal dat die ‘nu voorbij zijn’, een bedenksel van de media. ‘De beide landen beseffen de wederzijdse voordelen van serieuze relaties. Ze weten dat hun betrekkingen meer dan bilateraal zijn. Ze zijn van belang voor de vrede en een goede toestand in de wereld. Conflicten zullen af en toe onvermijdelijk voorkomen. Het is nodig samen te werken, met respect voor elkaar en zonder de confrontatie te zoeken’.
Bronnen: Xinhua, Guardian, Morning Star Online, www.fmprc.gov.cn (website van Chinese min. BuZa), Wikipedia, Global Times
