Xi Jinping heeft met een toespraak over politieke modernisering en socialistische waarden een belangrijke boodschap willen overbrengen. Het ijveren voor behoorlijk bestuur is ook een van de hervormingen. Die strijd gaat door, ondanks al zijn onaangename kanten.
Op maandag was er een van die bekende studievergaderingen voor de leiders van staat en partij. Alle leden van het permanent comité waren present en ook ministers en provinciale bestuurders. Xi besprak de vooruitgang van de hervormingen. Op het fameuze derde plenum van november 2013 is immers besloten een aantal zaken in China grondig te veranderen. Xi benadrukte dat dit geen verwerping van het huidige systeem betekent: ‘het huidige stelsel is het resultaat van een geleidelijke ontwikkeling gesteund op de geschiedenis, cultuur en economie van het land. Vertrouwen in het huidige systeem betekent niet dat we bang moeten zijn voor hervormingen.Vertrouwen zal ons juist de nodige moed geven om die wijzigingen aan te brengen die nodig zijn voor de belangen van de bevolking, voor de welvaart en stabiliteit op lange termijn zowel van de partij als van het land. Dat heet je ‘historische verantwoordelijkheid’ nemen voor het volk en de natie.’
Modernisering van het bestuur hoort bij hervormingen
Na een beschrijving van de aanpak en het tempo bij het doorvoeren van hervormingen, gaf Xi twee hoofddoelstellingen voor de komende periode aan: ‘de modernisering van het bestuur’ en het herstel van ‘de kernwaarden van het socialisme’. Wij, Chinezen, zijn ruimdenkend, volgens Xi, we kunnen goed leren van anderen en dat wat we hebben opgestoken opnemen in ons eigen systeem. ‘Goede besluiten op papier zijn maar de eerste stap, het is de uitvoering die telt. Die moet gebeuren met (… ) geduld en toch ook stoutmoedigheid (…) in een evenwicht tussen principes en flexibiliteit, lange en korte termijn(…) We moeten geen noodzakelijke ingrepen schuwen omdat ze niet meteen sympathiek overkomen’. De partij moet het bestuur van China moderniseren, volgens de president en partijleider. Hij wil dat de functionarissen meer integer en capabel worden en hun deskundigheid verbeteren. De partij- en regeringsafdelingen, de openbare instellingen, ondernemingen en burgerorganisaties moeten efficiënter werken. Van de partij eist de Chinese nummer één ‘wetenschappelijke, democratische methodes en respect voor de wet’. Voor Xi vormt het propageren van socialistische kernwaarden een belangrijk onderdeel van die modernisering en van het behoorlijk bestuur. Zo raakt hij het andere punt aan dat dit jaar verder de politieke agenda zal beheersen.
Een delicate ‘morele’ strijd
Op 23 december 2013 heeft de CPC een lijst opgemaakt van wat zij ‘socialistische kernwaarden’ noemt. Er zaten ook richtlijnen bij voor de verdediging en versterking van die morele normen. Ze komen in drie sets: nationale, maatschappelijke en individuele. ‘De natie streeft naar welvaart, democratie, fatsoen en harmonie. De maatschappij wil vrijheid, gelijkheid, rechtvaardigheid en de rechtsstaat. Voor de persoonlijke sfeer zijn belangrijk: vaderlandsliefde, toewijding, onomkoopbaarheid en vriendschap. Dat alles is inderdaad, zoals Xi intussen al vaker heeft opgemerkt, een ‘integratie van traditie en moderniteit’. Scholen en media is gevraagd om die normen en waarden hoog te houden, te onderwijzen en bij het onderwijs en de berichtgeving voor ogen te houden. Waarnemers (vooral in het buitenland) betwijfelen dat het Chinese publiek, in de huidige tijd warm te krijgen is voor deze morele herwaardering. Volgens de Japanse Asahi Shimbun zou wel 90% van de Chinese bloggers het allemaal propaganda en loze praat noemen. Ook ‘het officiële China’ ziet het probleem. The People’s Daily, het dagblad van de CPC publiceerde deze week nog een reeks commentaren en opiniestukken waarin auteurs toegeven dat veel Chinezen naast een gediversifieerde manier van denken tegenwoordig ook geldzucht en extreem individualisme omhelzen. Gezagsgetrouwe analisten zijn ervan geschrokken dat de nationale televisie CCTV door vele bloggers werd aangevallen rond de kwestie van de bordelen in Dongguan en de houding van plaatselijke politici en politie. Volgens die analisten gebeurde dat omdat de zender de prostitutie aan de kaak stelde en dat de bloggers dit verkeerd vonden. Een ander voorzichtig kritisch geluid weerklinkt in de Global Times. Die officiële krant geeft het woord aan Shen Yang, een politiek commentator en academicus. ‘De inspecties en straffen van corrupte topambtenaren zijn heel lovenswaardig, maar we hebben nog steeds geen goede preventie. Lokale overheden oefenen te weinig toezicht uit en het toezicht vanwege de bevolking en de media laat te wensen over. Bovendien moeten we zo langzamerhand de CCDI (de inspectie voor de discipline) zelf in de gaten houden.’
We zullen doorgaan
Uit recente nieuwsfeiten valt af te leiden dat de partijleiding blijft geloven in een grote schoonmaak, te beginnen in eigen rangen, dat ze stug wil doorgaan op de ingeslagen weg en hoe ze dat ziet. De inspecteurs van de CCDI, die de anti-corruptiecampagne uitvoeren, hebben nu ook onderzoeken lopen in de ministeries van Handel en van Grond en Grondstoffen. Verder hebben ze de beheersmaatschappij van de Drieklovendam in het vizier. De beschuldigingen gaan over wanbeheer, verspilling, gebrek aan transparantie, maar ook zelfverrijking en belangenverstrengeling. De actie tegen de seksindustrie van Dongguan en de laksheid en medeplichtigheid van ambtenaren wordt gericht tegen diegenen die verantwoordelijk zijn in de lokale overheid, maar wordt uitgebreid naar Jiangsu, Hunan, Heilongjiang, Shandong en Sichuan. Allicht wil men voorkomen dat het probleem zich alleen maar verplaatst. Het officiële persbureau Xinhua hoopt dat de publieke excuses van de partijleiders in Dongguan zullen helpen bij het corrigeren van de moraal en dat ze een oproep zullen zijn om zich te verzetten tegen prostitutie en pornografie. De nationale overheid dringt er bij de politie op aan om ‘te leren van Dongguan’. De toespraak van Xi Jinping over het verband tussen modernisering van de overheid en socialistische kernwaarden lijkt perfect in het plaatje te passen.
Bronnen: Xinhua, BBC, SCMP, People’s Daily, Global Times, Asahi Shimbun
