Van vandaag tot zaterdag zal president Xi Jinping de 24e bijeenkomst van de Raad van staatshoofden van de Shanghai Cooperation Organization (SCO) in Astana bijwonen en op uitnodiging van president Tokayev van Kazachstan en president Rahmon van Tadzjikistan staatsbezoeken brengen aan beide landen. Centraal-Azië wordt van een afgesloten- een doorgangsgebied.
Gezien het feit dat Kazachstan de plaats is waar Xi in in September 2013 het Belt and Road Initiative (BRI) voorstelde en dat de BRI-samenwerking de niet aan zee grenzende Centraal-Aziatische regio heeft omgevormd tot een regionaal vervoersknooppunt, verwachten wetenschappers dat de bezoeken de aanzet kunnen geven tot bilaterale en regionale samenwerking tussen China en Centraal-Azië op bredere gebieden die de regionale integratie en ontwikkeling verder kunnen bevorderen.
SCO-top
De SCO-top wordt op 3 en 4 juli gehouden in Astana. China zal na afloop van de top het roterende voorzitterschap van de SCO overnemen. Volgens de Astana Times heeft Kazachstan voorgesteld om zijn SCO-initiatief inzake wereldwijde eenheid voor rechtvaardige vrede en harmonie te ontwikkelen tijdens de top in Astana. President Tokayev merkte op dat de goedkeuring van het document ‘zal bijdragen aan de consolidatie van internationale inspanningen om conflicten in verschillende regio’s van de wereld op te lossen.’ Waarnemers menen dat het SCO-initiatief op één lijn ligt met het door China voorgestelde wereldwijde veiligheidsinitiatief en een weerspiegeling is van de opbouwende en consistente bijdragen van de twee landen aan het handhaven van regionale stabiliteit en vrede.
Wit-Rusland werd op de top het tiende SCO-land, een nieuwe uitbreiding nadat Iran vorig jaar formeel lid werd van de SCO. Merkwaardig is dat de Indische premier Modi niet aanwezig was op de top. Hij werd vertegenwoordigd door zijn Buza-minister Jaishankar. Die was het eens met zijn Chinese collega Wang Yi dat het grensconflict tussen beide landen zo spoedig mogelijk moet opgelost.
Voormalig secretaris-generaal Bolat Nurgaliyev van de SCO, zei Global Times dat de SCO ook dient als bewijs van de mogelijkheid dat landen met verschillende economische en politieke systemen heel harmonieus kunnen samenwerken, hun soms uiteenlopende belangen kunnen verzoenen en een gezamenlijke aanpak kunnen uitwerken om gemeenschappelijke uitdagingen en risico’s het hoofd te bieden. Samen met de uitbreiding van het aantal leden tot 10 zal de economische complementariteit tussen de lidstaten aanzienlijk toenemen, net als het potentieel voor bredere regionale samenwerking, zo merkten analisten op. Daarnaast voorspellen ze dat de strijd tegen het terrorisme bovenaan de agenda zal staan tijdens de top in Astana want zowel Rusland als Pakistan zijn dit jaar getroffen door terroristische aanslagen.
Centraal-Azië
Sinds mei 2023 heeft president Tokajev China drie keer bezocht. Momenteel zijn alle vijf Centraal-Aziatische staten strategische partners van China. Onder hen heeft het partnerschap tussen China en Kazachstan het hoogste niveaus van een permanent alomvattend strategisch partnerschap bereikt. China en Centraal-Azië hebben ook gezworen een hechtere gemeenschap tussen China en Centraal-Azië op te bouwen met een gedeelde toekomst.
Centraal-Azië, als een van de belangrijkste gebieden in de uitvoering van de BRI, biedt een levendig voorbeeld van hoe het door China voorgestelde mondiale collectieve goed de niet aan zee grenzende regio heeft omgevormd in een met land verbonden regio, waardoor het een brug is geworden die het Euraziatische continent met elkaar verbindt. Zo is het versterken van de samenwerking tussen China en Centraal-Azië in het kader van de BRI en de SCO van groot belang voor de ontwikkeling van de regio op het gebied van economie, transport, schone energie en technologie.
De twee presidenten openden via een videolink de Trans-Kaspische Internationale Transportroute (TITR), ook bekend als de Middencorridor, die de meest kosteneffectieve doorgang van China naar Europa zou kunnen bieden. Volgens China Railway. zal de trein vanaf maandag dagelijks door Kazachstan rijden, de Kaspische Zee oversteken en aankomen in Baku (Azerbeidzjan), met een totale reistijd van ongeveer 12 dagen. Na een meeting met de Azerbeidjaanse president Ilham Aliyev kwamen beide landen overeen hun bilaterale betrekkingen tot een strategisch partnerschap te verheffen. In de zijlijn van de SCO-top had Xi Jinping ook een gesprek met de Kirgiese president Sadyr Japarov, met de Oezbeekse president Shavkat Mirziyoyev, met de Turkse president Tayyip Erdogan en met de Russische president Putin (cfr video onder).
President Tokayev
De Kazachse president Kassym-Jomart Tokayev had een gesprek met Xinhua. Terugkijkend op zijn achtjarig verblijf in China zei de Kazachse leider dat hij nog steeds levendige herinneringen heeft aan zijn tijd in Beijing als buitenlandse student en later als diplomaat. Kazachstan en China hebben een nauwe interactie opgebouwd binnen internationale kaders en de landen delen vergelijkbare standpunten over veel dringende mondiale en regionale kwesties. Kazachstan staat volledig achter het door China voorgestelde Belt and Road-initiatief en is bereid om actief deel te nemen aan de lopende integratie van onze nationale ontwikkelingsstrategieën. Alleen al in het afgelopen jaar zijn er een aantal belangrijke overeenkomsten gesloten, waaronder de uitvoering van een wederzijds visumvrij beleid, de bouw van een derde spoorwegcontrolepost, de oprichting van culturele centra en de aankondiging van 2024 als ‘Kazachstans Jaar van het Toerisme’ in China, merkte Tokajev op.
De handel tussen China en Kazachstan bereikt een record van $ 41 miljard in 2023. De samenwerking op het gebied van capaciteit en investeringen heeft een projectenlijst opgeleverd met een totale waarde van meer dan $ 21,2 miljard en blijft zich uitbreiden naar de koolstofarme sector met belangrijke resultaten, waaronder het windmolenpark Zhanatas, de waterkrachtcentrale Turgusun en de zonne-energiecentrale Almaty. Eind april bedroeg het aantal goederentreinen tussen China en Europa die vanuit de havens van Khorgos en Alashankou in Xinjiang door Kazachstan rijden meer dan 5.000.
De Kazachse president riep op tot het bevorderen van samenwerking op vijf belangrijke gebieden, namelijk het verdiepen van de samenwerking op het gebied van investeringen, het vergroten van de bilaterale handelsomzet, het versterken van de Belt and Road-samenwerking, het uitbreiden van de samenwerking op het gebied van vervoer en het bevorderen van culturele en intermenselijke interactie. Hij benadrukte in het bijzonder het belang van culturele en intermenselijke communicatie tussen de twee landen, gezien het lopende ‘Kazachstans Toeristisch Jaar’ waarin meer dan 35 evenementen in geheel China worden gehouden ‘Culturele en intermenselijke samenwerking speelt een belangrijke rol bij het versterken van de bilaterale banden en het bevorderen van vriendschap tussen de volkeren van onze landen,’ voegde president Tokayev er aan toe. De twee presidenten openden ook de Kazachstaanse afdeling van de Beijing Language and Culture University. President Xi zegde Tokayev ook zijn steun toe voor Kazachstan om toe te treden tot de BRICS.
Tadzjikistan
Donderdag kwam Xi Jinping voor zijn staatsbezoek al in Tadzjikistan aan. In 2013 werd tussen China en Tadzjikistan de oprichting van een strategisch partnerschap aangekondigd en dit werd in 2017 opgewaardeerd tot een alomvattend strategisch partnerschap.. In 2023 kondigden de twee landen aan een gemeenschap op te bouwen met een gedeelde toekomst. Van 2013 tot 2023 is het handelsvolume tussen China en Tadzjikistan ruwweg verdubbeld van $ 1.959 miljard tot $3.926 miljard . China is de grootste bron van investeringen en hulp voor Tadzjikistan geworden, en een van de belangrijkste handelspartners van Tadzjikistan.
Het Zhongtai New Silk Road Agriculture and Textile Industrial Park in het Tadzjiekse Dangara Basin, opgericht door de Chinese Zhongtai Group en het Xinjiang Production and Construction Corps is het grootste katoen-textiel-industriepark in Centraal-Azië geworden. Vanuit sociaal oogpunt hebben 500 Chinese bedrijven in Tadzjikistan banen gecreëerd voor duizenden lokale werknemers. De eerste Luban-workshop in Centraal-Azië ging van start aan de Tadzjiekse Technische Universiteit. Sinds de afwerking in 2018 van de Dushanbe Elektriciteitscentrale hoeven 700.000 inwoners zich geen zorgen meer te maken over koude winters. Last but not least de met Chinese steun gebouwde parlementsgebouw en regeringsgebouw werden vrijdag ingehuldigd in Dushanbe, de hoofdstad van Tadzjikistan (video)
Bronnen: Global Times, Xinhua
