Moeten we iets zoeken achter de oproepen van Xi Jinping om de lessen te trekken uit de geschiedenis, vast te houden aan ‘het socialisme met Chinese kenmerken’ en ‘het volk met hart en ziel te dienen’?
Xi heeft een toespraak gehouden voor een studiebijeenkomst van het politiek bureau van de CPC. Voor het socialisme op zijn Chinees socialisme moet de partij volgens Xi zijn eigen weg uitstippelen, maar aansluiten bij de grote lijnen in de hele wereld. Volgens hem is de trend dat de landen steeds meer vrede, ontwikkeling, samenwerking en wederzijds voordeel nastreven en moet er daarnaast in China specifiek de welvaart, democratie, beschaving en harmonie hoog op de agenda staan. De CPC is volgens de partijleider de vertegenwoordiger van de fundamentele belangen van de overgrote meerderheid van het Chinese volk. Hij gaf een overzicht van de geschiedenis waarin hij vooral de nadruk legde op de laatste dertig jaar van weergaloze vooruitgang. De verklaring voor de populariteit die de partij nog steeds geniet ligt volgens Xi in het feit dat zij alleen de belangen van het volk heeft verdedigd. De reden waarom de partij haar organisatie en populariteit moet versterken is dat zij de behartiger is van die belangen. Een streng en vernieuwend beheer van de organisatie zijn dringend nodig. De leden van het politiek bureau moeten een open geest hebben, ze mogen hun eigenbelang niet laten primeren. Hun enig doel moet zijn zich nuttig te tonen voor het volk en ze moeten toegewijde partijleden blijven. Het marxistische ideologische en politieke niveau moet voortdurend omhoog gebracht worden. Kader- en gewone leden moeten elkaar niet sparen, dus eerlijk zijn tegenover anderen.
De 24 collega’s van Xi hebben daarna de een na de ander kritieken en zelfkritieken naar voren gebracht betreffende de werkstijl van anderen en van henzelf. ‘Doe zelf eerst wat je aan een ander vraagt. Laat in de eerste plaats zelf de dingen na die je bij anderen bekritiseert’ waren hierbij de hoofdgedachten. De vergadering was een voorbereiding op de viering van de 92e CPC-verjaardag, maar maakte ook deel uit van de onlangs gestarte campagne tegen formalisme, bureaucratisme, hedonisme en verkwisting. De hoogste partijleiders liepen na of ze zelf genoeg aan de eisen voldoen en of ze zich bijvoorbeeld aan de 8 punten voor een betere werkstijl houden, die in november zijn afgekondigd. Er was ook enige tevredenheid: de vergaderingen zijn eenvoudiger geworden, de toespraken korter, de buitenlandse reizen minder duur en de berichtgeving over activiteiten en prestaties is verbeterd, bijvoorbeeld door meer zakelijkheid en bescheidenheid. De toelagen en bonussen van de kaderleden zullen tot normale proporties worden teruggebracht. Het krijgen of geven van ‘geschenken’ is verboden. Het beoordelingssysteem wordt geperfectioneerd zodat het een hefboom kan worden in de actie voor een betere werkstijl. Het politiek bureau heeft met nadruk toegezegd dat partijleden niet meer de kans zullen krijgen om ‘kruiwagens te gebruiken’ en prestigeprojecten aan te vatten die hoofdzakelijk hun eigen image ten goede moeten komen. Het aantal overbodige feesten, forums en internationale conferenties zal worden verminderd en de architectuur van de regeringsgebouwen versoberd.
Beoordeling
De media waren te weten gekomen dat de leiders hun eigen toespraken hadden geschreven in plaats van dat aan hun medewerkers over te laten. Journalisten wezen erop dat dit vrij uniek en opmerkelijk was. Sommige waarnemers vonden de studiebijeenkomst een voorbeeld van democratische uitwisseling van meningen binnen de partij en zagen er een stap voorwaarts in van goede voornemens naar effectieve maatregelen om de werkstijl te verbeteren. Die sterke moralistisch overkomende nadruk op werkstijl en een correcte houding en de formule ‘vasthouden aan het socialisme met Chinese kenmerken’ was voor andere deskundigen reden om de bijeenkomst en de aandacht ervoor anders te interpreteren. Er zijn analisten die denken dat er een debat gaande is in de partij, tot op het hoogste niveau. Dat zou gaan tussen links en rechts, kaderleden die gekant zijn tegen een verdere economische liberalisering en anderen die daar juist snel en ver in willen gaan. De strijd tegen corruptie, het vernieuwde gebruik van de term massalijn, geruchten over een richtlijn om bepaalde onderwerpen in de media te mijden zou de rechtse stroming angst hebben aangejaagd. Dat de leiding de nadruk blijft leggen op economische hervormingen en voortgezette openheid, onder het motto ‘socialisme met Chinese kenmerken’ zou die angst moeten wegnemen.
Voor de meeste deskundigen is het echter duidelijk dat Xi en de zijnen vooral de troepen bij elkaar en partijdiscipline hoog willen houden.
Xinhua, SCMP
