President Xi Jinping heeft tijdens zijn bezoek aan Servië, Polen en Oezbekistan telkens de relatie met de 3 landen opgetrokken tot een ‘alomvattend strategisch partnerschap’. Hij zal in Tasjkent een vergadering van de SCO bijwonen.
Hoogoven in Smederevo
Xi werd door de Servische overheid met veel egards verwelkomd, met escorte door straaljagers in het Servische luchtruim, ontvangst door de president, de premier, vicepremier en parlementsvoorzitter, het aanbieden van brood en zout door kinderen, bloemen en de opvoering van een volksdans.
China en Joegoslavië, waarvan Servië de reststaat is, zijn oude bondgenoten, zowel in de gespannen verhouding met de Sovjet-Unie in de jaren 60-80 als in de jaren 90 tijdens de Navo- aanvallen op Joegoslavië. De Chinese president verwees in zijn toespraak op de luchthaven naar deze historische banden. Toch is Xi de eerste Chinese president die Servië bezoekt sinds 32 jaar.
Charme-offensief naar Oost-Europa
Ondertekening alomvattend strategisch partnerschap tussen China en Servie
In 2009 sloot Servië als eerste land van Centraal- en Oost-Europa een ‘strategisch partnerschap’ met China. Er is nu vooral samenwerking op het gebied van energie, transportinfrastructuur en landbouw. Tijdens het bezoek ondertekenden de presidenten Xi Jinping en Tomislav Nikolic de overeenkomst waarbij hun beider verhouding wordt opgetrokken tot een alomvattend strategisch partnerschap. Servië is een schakel in de door China nagestreefde spoorverbinding van de haven van Piraeus met Centraal-Europa. De beide nationale banken gaan voor 1,5 miljard yuan valuta uitwisselen.
De wederzijdse handel bedroeg 550 miljoen dollar in 2015 en steeg 2,3%. De noodlijdende staalfabriek van Smederevo, de enige van Servië, is in april dit jaar door een Chinees staalbedrijf overgenomen. Dat beloofde alle banen te behouden en de fabriek om te vormen tot één van de beste in Europa.
Servië is ook politiek belangrijk voor China. Zo was de Servische president als een van de weinige Europese staatsleiders present op de Chinese viering van de 70ste verjaardag van het einde van de tweede wereldoorlog. Servië heeft ook een intentieverklaring ondertekend om mee te werken aan het door China gelanceerde OBOR- project (One belt, one road, de nieuwe zijderoutes).
De reis van Xi past in het Chinese streven om de banden te versterken met de landen van Centraal- en Oost-Europa. Vorig jaar vond de vierde formele vergadering plaats van leiders van China en deze zestien landen en in maart was hij al in Tsjechië. China ziet in deze landen investeringsmogelijkheden en een gemakkelijker markttoegang dan in West-Europa. Ook politiek zitten ze op een andere golflengte dan West-Europa, en ze zouden bijvoorbeeld de Chinese vraag naar erkenning van het statuut van markteconomie door de Europese Unie kunnen ondersteunen. Toch gaan momenteel nog slechts 2% van alle Chinese investeringen in Europa naar Oost-Europa. Oost-Europa ziet China als een bron van kapitaal die de te grote afhankelijkheid van West-Europese investeringen moet verminderen. China kan ook soelaas brengen wanneer vanaf 2020 de EU-subsidies voor Oost-Europa sterk gaan dalen.
Polen
Containers in eindpunt Lodz van de vrachttrein uit Chengdu
Gisteren kwam Xi aan in Polen waar hij ook met president Duda en de eerste minister gaat spreken. Het is het eerste bezoek van een Chinese president aan het land sinds 12 jaar. Polen is de grootste handelspartner van China in Centraal- en Oost-Europa terwijl China ook de grootste handelspartner van Polen is in Azië. Toch heeft Polen een groot handelstekort met China: terwijl de invoer uit China 11 % vertegenwoordigt van de totale Poolse import, bedraagt de export naar China maar 1 %. De indruk bestaat dat het strategisch partnerschap te weinig economisch rendeert. Toch rijdt de Chengdu-Europe express die eindigt te Lodz niet meer leeg naar China terug, wat de eerste twee jaar wel het geval was. Vorige maand heeft operator Hatrans Logistics van de vrachtlijn met het Zijderoutefonds een overeenkomst afgesloten voor de bouw van een nieuwe multimodale terminal in de speciale economische zone van Lodz. Overigens hoopt Polen vooral op Chinese hulp bij het uitbouwen van betere infrastructuur verbindingen met de oostelijke buurlanden. China investeerde vorig jaar nauwelijks $ 877 miljoen in het land en dat is maar 1,2 % van de Poolse investeringen uit het buitenland. Tijdens de gesprekken werden beide landen het eens ook hun verhouding op te willen trekken tot ‘een alomvattend strategisch partnerschap’.
Op de terugweg naar China stopt Xi nog in Tasjkent voor een bezoek aan Oezbekistan en het bijwonen van de
16de bijeenkomst van de staatshoofden van de Shanghai Cooperation Organization (SCO). Op die top moet een definitieve beslissing vallen over het opnemen van zowel India als Pakistan als nieuwe leden. Op dit ogenblik zijn er zes leden, naast China en Rusland de vier Centraal-Aziatische republieken, en verder vijf waarnemende landen en zes dialoog-partners. Te Tasjkent staat ook een trilaterale vergadering op het programma met de landen Rusland, Mongolië en Rusland. Xi heeft de historische stad Boekhara bezocht met het UNESCO-patrimonium. Ook met Oezbekistan wordt de relatie tot een alomvattend strategisch partnerschap opgetrokken. Voor het parlement pleitte Xi voor de uitbouw van een groene, gezonde, slimme en vredevolle zijderoute. De Chinese president heeft ook met zijn Russische en Mongoolse collega’s een overeenkomst getekend (foto) voor de uitbouw van een economische corridor tussen de 3 landen.Bronnen: China Daily, People’s Daily, Financial Times
