De jaarlijkse BRICS-conferentie is op zich al een gebeuren waarvan de beslissingen van invloed zijn op de politieke en economische ontwikkelingen in de hele wereld. Echter, het is ook DE gelegenheid voor bilaterale besprekingen tussen de leiders van lidstaten die dan toch al aanwezig zijn.
De presidenten Xi Jinping en Cyril Ramphosa; foto Xinhua (disclaimer)
Gouden tijdperk
Tijdens zijn staatsbezoek aan het Afrikaanse land n.a.v. de BRICS-conferentie riep de Chinese president Xi Jinping China en Zuid-Afrika dinsdag op om hun samenwerking te versterken. Voorafgaand aan zijn komst zei Xi in een getekend artikel, gepubliceerd in Zuid-Afrikaanse media, dat de bloeiende relatie tussen China en Zuid-Afrika ‘een ‘gouden tijdperk’ is ingegaan met goede vooruitzichten voor de toekomst. Volgens Xi moeten beide partijen uitwisselingen en samenwerking tussen wetgevers, politieke partijen, militairen en lokale overheden uitbreiden. Xi vermelde bijvoorbeeld de samenwerking tussen Chinese partijen en het ANC
Vier domeinen
Om zijn argumenten te concretiseren, stelde Xi dat beide landen hun samenwerking op vier domeinen zouden moeten versterken:
- het bevorderen van het Belt and Road Initiative;
- het implementeren van de Negen Programma’s voor samenwerking tussen China en Afrika, evenals het 10-jarige Strategische Programma voor samenwerking tussen de twee landen;
- het consolideren van de samenwerking op die gebieden waarin één of beide landen sterk zijn;
- het bevorderen van nieuwe groeipunten voor samenwerking.
Snelle ontwikkeling
In de loop der jaren zijn de bilaterale banden tussen beide landen met sprongen vooruit gegaan: van een partnerschap naar een strategisch partnerschap en vervolgens naar een uitgebreid strategisch partnerschap. Officiële statistieken laten zien dat de bilaterale handel in 2022 56,74 miljard USD bereikte, goed voor 20,1 procent van de handel tussen China en heel Afrika. En tijdens de eerste helft van dit jaar bedroeg de bilaterale handel meer dan 28,25 miljard USD, een stijging van 11,7 procent op jaarbasis. China importeert met name wijn, rooibosthee en aloë vera-gels uit Zuid-Afrika, terwijl dat land auto’s en huishoudelijke apparaten uit China betrekt.
Investering
Inmiddels is Zuid-Afrika één van de Afrikaanse landen met het grootste aantal Chinese investeringen, die tot 10 miljard USD gestegen zijn. Zo’n 200 Chinese bedrijven in Zuid-Afrika hebben meer dan 400.000 banen gecreëerd en Zuid-Afrikaanse bedrijven zijn op zoek naar investeringskansen in China. Zuid-Afrika was het eerste Afrikaanse land dat zich aansloot bij het Belt and Road Initiative. Beide partijen blijven streven naar versterking van de samenwerking op belangrijke gebieden zoals infrastructuur en logistiek, handel en investeringen, productie, landbouw, energie, de financiële sector, de digitale economie, wetenschap, technologie en groene ontwikkeling, aldus de verklaring.
Armoedebestrijding
Xi zegde Zuid-Afrika ook Chinese hulp toe bij diverse ontwikkelingsprogramma’s, bv. op gebieden als: armoedebestrijding, landbouw en revitalisering van het platteland. Hij zei dat Beijing bereid is om de uitwisseling met Zuid-Afrika op deze gebieden te versterken en het land te helpen een modelproject voor armoedebestrijding uit te voeren. China is bereid om intensief gebruik te maken van mechanismen zoals de Chinees-Zuid-Afrikaanse Alliantie voor Beroepsonderwijs om het beroepsonderwijs van de twee landen te versterken. Zo wil China Zuid-Afrika helpen meer talenten op te leiden, die dringend nodig zijn voor de Zuid-Afrikaanse economische en sociale ontwikkeling.
Veranderende wereld
De BRICS-top van dit jaar komt op een moment dat de wereld wordt geconfronteerd met toenemende onzekerheden. Xi drong er bij China en Zuid-Afrika op aan om globale partners te zijn in het handhaven van rechtvaardigheid wereldwijd. Xi vertelde Ramaphosa dat in deze turbulente wereld beide partijen meer dan ooit behoefte hebben aan sterkere solidariteit en samenwerking.
Commentaar
De grote aandacht van China voor Zuid-Afrika tijdens deze bijeenkomst van de BRICS-landen is niet enkel ingegeven door achting voor het gastland. Zuid-Afrika is een belangrijke strategische partner in het Afrikaanse continent voor China en alle andere BRICS-naties. Zuid-Afrika is echter ook één van de Afrikaanse landen die de VS als steunpunt in die regio wil behouden. Ook al probeert het land zich neutraal op te stellen, vormt het feit dat het President Putin geen afdoende bescherming kon bieden een weinig subtiele aanwijzing dat de macht van Washington nog steeds groot is. Aan de andere kant hielden China, Zuid-Afrika en Rusland eerder dit jaar wel gezamenlijke militaire oefeningen. BRICS 2023 geeft het gastland wellicht extra steun en kracht om de deur voor Washington te sluiten.
Bron: Xinhua; het commentaar is van de auteur.
