Tijdens het 12 uur durend bezoek van de Duitse kanselier Scholz heeft de Chinese president Xi Jinping gepleit voor meer pragmatische samenwerking. De Duitse kanselier vroeg van zijn kant een gelijk speelveld tussen EU en China. De reis wordt gehekeld door de groene covoorzitter van de IPAC anti-China alliantie waarvan 10 afgevaardigden door de Taiwanese leider Tsai Ing-wen ontvangen werden.
Kanselier Scholz werd ontvangen door president Xi Jinping die de kanselier aanraadde zich niet te laten beïnvloeden door blok confrontaties en pogingen om alles ideologisch te bekijken. ‘Zolang de principes van wederzijds respect, het zoeken naar gemeenschappelijke gronden met behoud van verschillen, uitwisselingen en wederzijds leren en win-win-samenwerking worden gehandhaafd, zal de algemene richting van de bilaterale betrekkingen niet worden afgeweken en zal het tempo van de vooruitgang stabiel zijn, aldus de Chinese president. Hij hoopte op een positieve Duitse houding tegenover China en vroeg de EU strategisch autonoom te blijven zodat wederzijdse voordelen bereikt worden. Hij betoogde verder ‘dat het gemakkelijk is om politiek vertrouwen te vernietigen maar moeilijker om het terug op te bouwen’.
Scholz hoopte verder de economische samenwerking te ontwikkelen maar ook van gedachten te wisselen waarover er meningsverschillen bestaan. Hij drong aan op een gelijk speelveld tussen Europese en Chinese ondernemingen. Scholz verkreeg dat Duitse expats met het BioNTech vaccin mogen ingeënt worden. De Duitse kanselier vond dat ook nieuwe thema’s als de klimaatwissel, voedselzekerheid en de schuldenlanden dienen aan bod te komen.
Scholz verklaarde dat beiden het eens waren dat nucleaire dreigingen in Oekraïne hoogst onverantwoordelijk en gevaarlijk zijn. Hij vroeg China om de invloed bij Rusland aan te wenden om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. Xi antwoordde dat China en Duitsland als verantwoordelijke machten in tijd van verandering en chaos samen moeten werken en meer bijdragen leveren aan vrede en ontwikkeling
Tegenwind
De reis van Scholz stuit vooral op tegenstand van de Groene coalitiepartner. Terwijl Scholz naar Beijing vloog, kwamen de G7 BuZa ministers bijeen in Duitsland en confereerde minister Baerbock met de Amerikaanse minister Blinken. Baerboch vond dat Duitsland ‘meer assertief moet zijn tegenover China’ en met Blinken ging ze akkoord ‘de universele mensenrechten te handhaven en de op regels gebaseerde internationale orde’. Beide denken dat in Xinjiang mensenrechten grof zouden geschonden worden. ‘China is niet alleen een partner in internationale kwesties, maar ook een concurrent en een veel sterkere rivaal dan vroeger als het gaat om het begrijpen van een internationale orde’, voegde ze eraan toe.
Verregaander was het gelijktijdig Taiwan bezoek van 10 IPAC leden waarbij FDP-er Gyde Jensen, Els Van Hoof en Sjoerd Sjoerdsma. Inter-Parliamentary Alliance on China (IPAC) is een alliantie van 200 parlementairen uit de 5 continenten die opgericht werd in 2020. De Belgische Els Van Hoof is covoorzitter IPAC kwam in september in de VS bijeen en riep zo veel mogelijk parlementairen op een bezoek te brengen aan Taiwan en hun landen tot meer economische afhankelijkheid tegenover China aan te sporen. De groep werd ontvangen door de Taiwanese leider Tsai Ing-wen en via video toegesproken door Reinhard Buetikofer die niet enkel voorzitter is van de China commissie bij het Europarlement, maar ook covoorzitter van de Inter-Parliamentary Alliance on China (IPAC). Niet verwonderlijk dus dat Buetikofer zich sterk kantte tegen Scholz bezoek aan Beijing. ‘De China politiek van Duitsland mag niet eenzijdig worden bepaald door de kanselier’ heette het. De Groenen dringen al een tijdje aan op een wijziging van de China-politiek onder Merkel, maar volgen daarbij eerder de Amerikaanse afkoppelingsstrategie. Bütikofer ontving dan ook de Taiwanese Grand Medal of Diplomacy.
Verdediging
Scholz heeft voor zijn vertrek zijn China-beleid verdedigd in een aantal publicaties zoals de Frankfurter Allgemeine Zeitung en Politico. Hij vertrekt van de vaststelling dat Duitsland er geen belang bij heeft dat in de wereld nieuwe blokken ontstaan. De opgang van China rechtvaardigt niet dat sommigen oproepen om China te isoleren. In zijn artikel benadrukte Scholz dat ‘de manier waarop we met China omgaan moet veranderen’, evenals de noodzaak om ‘risicovolle afhankelijkheden’ in industriële toeleveringsketens te verminderen, vooral als het gaat om geavanceerde technologieën. Hij waarschuwde echter ook dat de VS Duitsland niet in een blokconfrontatie met Peking zou moeten slepen. Zelfs in gewijzigde omstandigheden blijft China een belangrijke zaken- en handelspartner voor Duitsland en Europa – we willen ons er niet van loskoppelen.”
Praktisch
Bij zijn onderhoud met Li Keqiang zei de Chinese premier bereid te zijn om de samenwerking op het gebied van handel en investeringen, productie, vaccins en andere belangrijke gebieden te versterken; een samenwerkingsmechanisme op te richten i.v.m. met klimaatverandering en directe vluchten tussen de twee landen te vergroten om uitwisselingen van mens tot mens te vergemakkelijken. Bekend werd ook dat het inkoopbureau voor staatsvliegtuigen China Aviation Supplies Holding 140 Airbus-vliegtuigen koopt ter waarde van ongeveer $ 17 miljard . Sommigen zullen dit als een tegenprestatie beschouwen voor de 25% die COSCO krijgt in de Tollerort terminal te Hamburg. Dit is echter geen speciale gunst want -gelijk speelveld oblige- het Deense Maersk heeft aandelen in terminals te Shanghai, Xiamen, Tianjin, Guangzhou, Qingdao en de aandelen variëren van 19% in Qingdao tot 49% in Shanghai East.
Vorig jaar bedroeg de bilaterale handel meer dan $255 miljard waardoor China voor het zesde jaar op rij Duitslands belangrijkste economische partner blijft. Een miljoen banen zijn hierbij betrokken. Volgens een rapport van het German Economic Institute heeft het Duits zakenleven tijdens het eerste halfjaar $ 9 miljard in China geïnvesteerd. Volgens de Rhodium groep vertegenwoordigen Duitse ondernemingen 43 % van de EU-investeringen in het land. Volgens douanegegevens stond Duitsland tijdens de eerste 9 maanden van het jaar voor 39% in van de totale EU-export naar China. Een recent rapport van de Federatie van Duitse ondernemingen stelt dat de afhankelijkheid van vele grondstoffen uit China al groter is dan die van olie en gas uit Rusland.
Tijdens het bezoek kocht
Bronnen: SCMP, Global Times, FT
