Xia Lin, advocaat voor mensenrechtenactivisten en dissidenten, is tot 12 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Het Gerechtshof nr. 2 van Beijing acht hem schuldig aan fraude voor 4,8 miljoen yuan (een 620.000 euro). Zijn omgeving protesteert.
Xia is als raadsman opgetreden voor personen die zich verzetten tegen de mensenrechtensituatie en het politieke systeem in China. Bekende cliënten van hem waren Guo Yushan, Ai Weiwei en Pu Zhiqiang. Met succes had hij als advocaat de verdediging opgenomen in een zaak die niet politiek was, maar die voor opschudding zorgde. Het ging om het proces van Deng Yujiao, een serveerster uit Hubei (centraal China) die een ambtenaar had gedood toen hij haar aanrandde. De vrouw werd vrijgepleit omdat ze gehandeld had uit zelfverdediging.
Politieke rechtspraak?
Het vonnis tegen Xia maakt geen melding van zijn juridisch werk. Xia Lin zelf, zijn eigen raadsman, vrouw, vrienden en bondgenoten noemen het een politiek gemotiveerde uitspraak. Xia’s advocaat Ding Xikui stond reporters te woord op straat, voor de rechtszaal: ‘wij bepleiten zijn onschuld. Wij zijn ervan overtuigd dat een vonnis als dit tegen onze eigen opvattingen ingaat.’
Het gebeurt vaker dat burgers ervan overtuigd zijn dat een vonnis niets te maken heeft met de overtreding of de misdaad die het hof zegt te bestraffen. Rechters en aanklagers krijgen dan het verwijt dat ze zich lenen voor politieke afrekeningen. Bekende voorbeelden zijn Ai Weiwei de criticus van de Chinese staat die in 2015 twee maanden lang is vastgehouden voor belastingontduiking en Liu Hui, de schoonbroer van dissident Liu Xiaobo, veroordeeld voor fraude. Onlangs werd Lin Zulian, het dorpshoofd van Wukan, voor omkoping veroordeeld. Ook van dat proces zijn er bondgenoten en familieleden van de veroordeelde die vinden dat het niet over corruptie ging, maar dat Lin als zondebok werd behandeld voor de blijvende onrust en ontevredenheid in het dorp.
Protest
Xia Lins vrouw
De aanklacht tegen Xia was oorspronkelijk dat hij een aantal mensen voor 10 miljoen yuan (1,33 miljoen euro) had opgelicht om schulden gemaakt bij het gokken te kunnen betalen. Ding Xikui bracht daartegen in dat het om particuliere leningen ging. Xia was bezig ze terug te betalen en er was geen bewijs van speelschulden. Uiteindelijk heeft het hof, aldus nog de advocaat van Xia, zijn cliënt veroordeeld voor 4,8 miljoen yuan (620.000 euro). Dat zou de som zijn die hij nog niet had terugbetaald. Het strafrecht in China voorziet voor ‘bijzonder hoge’ bedragen in fraudezaken 10 jaar gevangenisstraf. Er bestaan echter officiële adviezen om dat te verhogen tot 12 jaar. De som waarvoor Xia door het Openbaar Ministerie werd aangeklaagd is in China wel degelijk een ‘bijzonder hoog’ bedrag. Xia Lin heeft geen schuld bekend. Dat zou een reden kunnen zijn waarom hij de maximale straf heeft gekregen.
Volgens een vriend van Xia Lin zou zijn weigering om te bekennen ook de reden zijn waarom hij bijna twee jaar in voorarrest is gehouden. Die vriend en cliënt van de advocaat is Guo Yushan, een bekend dissident die in China woont en publiceert.
De mensen die hem omringen en steunen, zoals zijn vrouw, noemen Xia Lin onschuldig en zeggen dat het hof hem en zijn collega’s of kameraden angst aan wil jagen. Organisaties zoals Human Rights Watch zijn verontwaardigd over de lengte van de uitgesproken gevangenisstraf. Volgens hen had Xia Lin met opzet ook de publiciteit gemeden en behandelde hij al zijn zaken op een louter juridisch technische manier. Zijn vrouw overweegt om beroep te laten aantekenen.
Media
Alleen buitenlandse media en de South China Morning Post van Hongkong berichten over het proces en het vonnis. Westerse media trekken de interpretatie van de familie en vrienden niet in twijfel en gaan er van uit dat er sprake is van een onrechtmatig vonnis. Channel News Asia uit Singapore geeft een genuanceerd verslag en interessante aanvullingen. Alleen via sommige sociale media en mondeling is het nieuws in China zelf verspreid.
De rechtbank heeft geen commentaar gegeven. Lu Kang, een woordvoerder van Buitenlandse Zaken, had bij een wekelijkse persconferentie eerder gezegd dat de zaak van Xia Lin een binnenlandse aangelegenheid was. ‘De kwestie zal conform de wet worden afgehandeld’, aldus Lu. Dat is een waarschuwing richting de VS. Washington had in een eerder proces tegen een aantal advocaten hun vrijspraak geëist.
South China Morning Post, BBC, ChannelNewsAsia (Singapore)
Welke advocaat leen nou geld van mensen zonder aan goede papier werk te voordoen. Als je geld moet lenen even via de bank met papier sporen erbij en een contract. Niet zoals nu onder de tafel met cash. Als hij een advocaat was in Hong Kong krijgt hij dezelfde behandeling. Een paar jaar geleden was een HK advocaat gearresteerd voor witwassen van geld door de ICAC. Hij zei zijn cliënt bankrekening was bevroren door de overheid tijdens het rechtszaak en kan de advocaat kosten niet betalen. Dus had hij wat contant geld van zijn cliënt opgehaald. ICAC zei als zijn cliënt niet kunt betalen kan zijn cliënt subsidie aanvragen bij de overheid om de advocaat kosten te betalen. Zo wat is de probleem hier?