De Chinese wetgevers hebben een wet aangenomen ter bescherming van de natuur in en om het bekken van de Yangtze, in 19 regio’s van China. Hij wordt van kracht op 1 maart 2021.
Het Permanent Comité, de top van het Nationale Volkscongres, heeft op 26 december beslist deze eerste wet over een rivierbekken in China aan te nemen.
‘Duurzaam voor de Chinese natie’
Hij bevat 96 bepalingen, verdeeld over negen hoofdstukken. De eerste bepaling gaat als volgt. ‘Met de wet wil de overheid de bescherming en het herstel van milieu in het stroomgebied van de Yangtze versterken, het effectieve en rationele gebruik van hulpbronnen bevorderen, de ecologische veiligheid waarborgen, zorgen voor de harmonie tussen mens en natuur en de duurzame ontwikkeling van de Chinese natie realiseren’. De manier waarop de overheid dit alles wil laten gebeuren is door een goed gecoördineerd milieubehoud aan te moedigen en buitensporige economische ontwikkeling in het gebied te voorkomen.
Bedreigingen
De Yangtze is 6.300 km lang. Het is de langste rivier van China en meteen ook van geheel Azië. Hij geniet van een grote rijkdom aan biodiversiteit en hulpbronnen in zijn wateren en de bodem van het bekken. Dat alles wordt al enige tijd bedreigd door twee gevaren: overbevissing en vervuiling. Ook komen er regelmatig hier en daar perioden voor van buitengewone droogte en woestijnvorming.
Van bewustzijn tot wet
Onder de bevolking groeit het bewustzijn dat de regering hiervoor oplossingen moet zoeken. In 2016 is de overheid met die opdracht aan de slag gegaan, na een dringende oproep van president Xi Jinping. Meer dan 200 wetgevers hebben in het huidige Nationale Volkscongres dat tot 2023 in functie blijft, gevraagd om beschermende wetgeving ter zake. Die komt er nu en de uitvoering ervan is in handen van verschillende departementen van de nationale en de provinciale regeringen, zoals de ministeries van landbouw en waterbeheer. Er zijn in de ‘Yangtze-wet’ ook artikelen opgenomen over wettelijke verplichtingen en mogelijke sancties, boetes (die kunnen oplopen tot 626.000 euro) of gerechtelijke vervolging, tegen overtredingen of nalatigheid.
Visverbod
Een eerste spectaculaire maatregel die op de wet vooruitliep werd in januari van dit jaar genomen. In 332 natuurgebieden in het bekken van de langste rivier van China ging toen een totaal visverbod gelden. Nu wordt het op 1 januari uitgebreid tot een verbod van 10 jaar voor visvangst in alle natuurwateren van de Yangtze, zijn zijrivieren en ermee verbonden meren. De rivier zelf stroomt door 11 provinciale entiteiten (9 provincies en 2 grote stadsagglomeraties) met een bevolking van 600 miljoen en een van de grote economische zones van China, de Yangtze River Economic Belt. Met de zijrivieren en meren erbij zal de wet van invloed zijn op het beheer in 19 regio’s. Niet alleen de visserij wordt verboden, maar ook het uitzetten van uitheemse vissoorten in de rivier. Wie door de beoefening van een van beide activiteiten de wet overtreedt riskeert een boete ter waarde van 62.000 tot 124.000 euro.
De sociale kant
Het visverbod wordt uiteraard ook onderdeel van de algemene Yangtze-wet, met een extra clausule gericht op ‘specifieke gebieden in het estuarium van de Yangtze’. De lokale overheden langs de rivier hebben de opdracht om te zorgen voor vervangende werkgelegenheid en sociale dienstverlening voor de vissers en werknemers in sectoren die van de visvangst afhankelijk zijn. Volgens officiële cijfers hebben de verantwoordelijke departementen van tien provinciale administraties de afgelopen maanden in totaal 231.000 vissers moeten bijstaan. Zij zouden erin geslaagd zijn 165.000 ex-vissers aan een andere baan te helpen.
Uiteenlopende belangen
De wet op de natuurbescherming in het Yangtze-bekken zorgt voor een algemeen geldend, nationaal beheer. Het is dus afgelopen met provinciale regelingen die gericht waren op de lokale belangen en die de eigen belangengroepen wel eens wat te veel ontzagen. Vanwege uiteenlopende en soms zelfs tegenstrijdige belangen zal de uitvoering van de wet niet eenvoudig zijn. Bij de opstelling van de wettekst kwam dat al tot uiting. Zo is uit het ontwerp de bepaling geschrapt om nieuwe grote en middelgrote waterkrachtprojecten in het Yangtze-stroomgebied te beperken. Voor die verwijdering heeft de betrokken sector met succes geijverd. Chemische bedrijven moeten 1 km van de oever verwijderd blijven en giftige chemische stoffen mogen niet meer over de Yangtze worden getransporteerd: ook die regels kunnen voor discussie zorgen. De clausule over de uitheemse vissoorten is gericht tegen individuen en groepen die om allerlei redenen exotische soorten in de rivier hebben gedumpt. Veel van deze vissoorten bleken de inheemse soorten te verdringen. Dit effect werd nog versterkt doordat de vissers voor de zeldzaam geworden inheemse vis meer geld konden ‘vangen’ en zich tot overbevissing lieten verleiden.
Algemeen belang
Conflictstof en redenen tot wrevel genoeg dus. Maar de regering blijft op koers om in de Yangtze River Economic Belt (YREB), de reusachtige centrale zone van het Yangtze-bekken, milieubescherming en groene economische ontwikkeling hand in hand te laten gaan. Gedurende de afgelopen vijf jaar zijn volgens officiële bron al 8.091 chemische bedrijven verplaatst, omgevormd of gesloten in de YREB. Zo zullen de handhavers van de nieuwe wet nog vele oplossingen moeten vinden in het algemeen belang, ‘om de duurzame ontwikkeling van de Chinese natie te realiseren’, zoals de eerste bepaling van die wet luidt.
Bronnen: Xinhua, Sixth Tone, Wikipedia
