“Zorgen voor iedereen, iedereen verdient gered te worden”, dat is het motto van onze regering!

Gesprek van Ng Sauw Tjhoi met Jiang Zaidao (91)

Dit interview verschijnt in het volgende nummer van China Vandaag, het Nederlandstalige tijdschrift van de Vereniging België-China

Intro

De digitale wereld heeft wonderlijke kantjes. Plots zit ik voor mijn laptopscherm, oog in oog met Jiang Zaidao (91 j.) en zijn dochter Xiudi (57 j). Oostende en Wuhan lijken even deelgemeenten van de stad “Mensdom”. Het beeld is scherp, de klank helder.  

Nu de “tweede Coronagolf” is losgebarsten, vooral hier bij ons, is het des te belangrijk ervaringen te delen met elkaar, ondanks de “agressieve USA-ruis op de communicatiekanalen”.

Ik ben benieuwd naar het soort gesprek dat we hier in het Westen veel te weinig voeren met lotgenoten in China. Van mens tot mens, over elkaars zorgen en gevoelens, over wat Sars Cov 2 met ons doet.

Ik hoorde een eerste keer vertellen over Jiang Zaidao door intensive-care-dokter Li Yan, die op de afdeling Longziekten werkt in het Pekinese Centraal Academisch Ziekenhuis – Xuanwu. Ze was één van de anderhalf miljoen vrijwillig(st)ers die zich mee in Wuhan in de frontlinie tegen de allereerste grote uitbraak van Covid-19 hebben gegooid, van eind januari tot begin april. Dr. Li Yan behoorde tot de 40.000 dokters die naar Wuhan medische hulp zijn gaan bieden. 76 dagen lang tijdens de lockdown stonden ze elke dag paraat en gaven samen met tienduizenden (vrijwillige) zorgverstrekkers het beste van zichzelf.

Dr. Li Yan herinnerde zich Jiang Zaidao nog erg goed. Hij was toen 91 jaar oud en weigerde mee te werken aan de behandeling, “het is vergooid geld en ik ben veel te oud, hou het voor de jongeren”. De dokters wisten er geen raad mee.

Hoe het verder is gelopen, laat ik Jiang Zaidao zelf vertellen, want hij zit -kan ik in realtime zien- naast zijn dochter wat achterovergeleund in de grote malse zetel die in het sobere appartement pronkt.

Het grootgezin Jiang bestaat uit opa, dochter, kleinzoon en -dochter met aanhang en een eerste achterkleinzoon van zes. Opa was assistent-afdelingshoofd van het controlecomité van de “China Railway Major Bridge & Engineering Group Corp.”, een bedrijf dat voorbije decennia meer dan duizend bruggen heeft gebouwd. Dochter Xiudi is intussen op haar 55^ste (zoals geregeld in China) ook gepensioneerd en werkte jarenlang in de marketingsector.

Hoe het allemaal begon.

Waar waren jullie mee bezig vlak voor de lockdown?

Dochter Xiudi: “Voor de lockdown waren we eigenlijk vooral bezig aan de voorbereidingen van het Spring Festival (Chinees Nieuwjaar). We waren druk met onze inkopen voor het familiefeest. Er moesten ook nog veel afspraken gemaakt met vrienden en familie wanneer precies het grote diner zou door gaan. En in die periode was er enkel sprake van een ‘ernstige griep’, want er zijn altijd heel veel griepvirussen in die tijd van het jaar. Niemand wist toen dat het over zo’n zware en ernstige ziekte of virus ging.”

In de tweede helft van januari was het voor de Chinese regering duidelijk dat het aantal besmettingen in Wuhan enorm snel toenam en begon uit te breiden naar de hele provincie Hebei. Een lockdown was een nooit eerder geziene ingreep. Hoe reageerden jullie toen de lockdown werd uitgeroepen ?

Dochter Xiudi: “Eigenlijk ben ik niet zo’n ‘nieuwsvolgster’, ik kijk niet veel naar het nieuws op TV. Bovendien had mijn vader symptomen van griep en had ik niet zoveel aandacht voor wat er allemaal werd gezegd in de media. Ik was vooral bezig met hoe het met de familie ging en vooral met mijn vader. Gek misschien, maar toen het ons duidelijk gemaakt werd dat er een lockdown was uitgeroepen, was ik wat in de war en werd ik flink zenuwachtig. We kregen het bericht via het nieuws en verschillende sociale media. Ik kon mijn oren en ogen niet geloven.”

Jullie mochten bij wijze van spreken van nacht op dag niet meer uit huis. En intussen was u toch wel erg ziek ?

Jiang Zaidao: “Ja, het was schrikken. Ik weet nog dat ik in het begin veel moest hoesten en dat ik een beklemmend gevoel had in de borst. Het leek niet echt op een griep en het was ook niet hetzelfde als een gewone verkoudheid. Vooral vanaf het moment dat de berichten kwamen over de lockdown vond ik het wel erg vreemd en belde naar mijn dochter.”

Xiudi neemt weer over van haar vader, want het praten kost nog wel een inspanning.

Dochter Xiudi: “Ja, toen hij belde ben ik direct naar hem toe gegaan, maar de lockdown was toen al net ingezet, dus zeiden ze mij dat ik meteen terug naar huis moest. Maar ik heb het gelukkig kunnen uitleggen en mijn vader nog naar het ziekenhuis mogen brengen. Ik weet nog goed dat we toen allemaal onze mondmaskers moesten opzetten omdat het onmiddellijk verplicht was. En er was ook controle op straat of we onze mondmaskers wel droegen. Er waren luidsprekers die het bericht omriepen en op grote beeldschermen stond dat het een verplichting was !”

Ik herinner me de vreselijke beelden uit sommige ziekenhuizen in Italië later in de Coronacrisis. Was er toen in Wuhan een overrompeling van de ziekenhuizen ?

Dochter Xiudi: “Om eerlijk te zijn, ik schrok toch wel. Toen we aankwamen in het ziekenhuis zag ik dat er echt al heel veel patiënten waren, maar ik was vooral bekommerd om mijn vader, dat hij zo snel mogelijk een dokter zou kunnen zien, ik heb niet goed op de andere patiënten en zo gelet. Maar in het ziekenhuis zei de dokter ons dat alle bedden bezet waren en dat we naar huis moesten gaan, dat we mijn zieke vader moesten aanmelden bij het wijkcomité dat dan een afspraak zou inplannen wanneer er een bed vrij zou komen. Het moest op een ordentelijke manier georganiseerd kunnen worden, zeiden de mensen in het ziekenhuis. De dokter liet nog wel een CT-scan nemen en daarop was al te zien dat de longen van mijn vader ernstig waren aangetast. De dokter schreef mijn vader TCM-tabletten voor (Traditional Chinese Medicine) en een buitenlands medicament waarvan ik mij de naam niet meer herinner. En dan zijn we naar mijn huis gegaan en heb ik onze situatie direct gemeld bij het wijkcomité.”

Het wijkcomité werd dan op de hoogte gehouden door de dokter van het ziekenhuis ?

Dochter Xiudi: “Inderdaad, en we konden de dag erna meteen naar het ziekenhuis omdat mijn vader al 91 jaar was en prioriteit kreeg. Ze stuurden een ambulancewagen en zo zijn we naar het Hunyang ziekenhuis gebracht. Maar na tien dagen bleek de behandeling niet goed aan te slaan daar en is hij overgebracht naar het Wuhan Medical Union Hospital waar dokter Li Yan werkte als vrijwillige longarts.

Wat waren uw indrukken van het ziekenhuis en dokter Li Yan ?

Jiang Zaidao: “Ik was echt compleet uitgeput en de dokters daar zeiden dat mijn gezondheidssituatie echt niet goed was, maar dat ze alles zouden doen om mij zo goed mogelijk te behandelen, want zo zei de dokter mij: “Ons allerbelangrijkste werk is levens redden”. Ze hebben mij dan aan de baxter gelegd, voeding en plasma toegediend, en ik moet zeggen het was opmerkelijk, want na vier dagen kon ik weer wat vloeibare voeding eten. Tevoren kon ik zelfs niet drinken.”

Intussen was het voor de hele familie psychologisch zwaar ?

Dochter Xiudi: “Ja, dat kan je wel zeggen, want het probleem was dat ik ook in quarantaine moest en dus mijn vader niet mocht bezoeken. Maar ik kreeg geregeld telefoon van de dokter, die zei me geen zorgen te maken en dat ik me moest proberen te ontspannen en rustig te blijven, want zij deden er alles aan om mijn vaders leven te redden.”

En u zag het steeds minder goed zitten ?

Jiang Zaidao: “Tja, … ik wilde stoppen met de behandeling, want ik vond het verkwisten van medicijnen, ik ben al zo oud, ik heb problemen met mijn hart bovendien. Ik zei ook dat ze de jongere mensen moesten behandelen met die dure medicijnen. Maar de dokters zeiden me dat de leeftijd er niet toe doet, … (lacht zwakjes) iedere mens in leven verdient gered te worden. Dat zei die dokter Li Yan.”

Waarom was U (dochter Xiudi) in quarantaine ?

Dochter Xiudi: “Ik was een “close-contact” omdat ik natuurlijk met mijn vader contact had, dus ik moest ook in quarantaine niet alleen om mezelf te beschermen maar ook de anderen. En zeker ook omdat mijn vader een dagje bij mij had gewoond voor hij naar het eerste ziekenhuis was gebracht.”

De quarantaineperiode is voor veel mensen een moeilijke tijd. Hoe was dat voor u ?

Dochter Xiudi: “Praktisch was het goed. Het wijkcomité was verantwoordelijk voor ons en bracht eten, levensmiddelen en zo zodat we niet meer buiten hoefden te komen.

Maar ik had tijdens de quarantaine echt een hulpeloos gevoel. Ik mocht mijn vader niet bezoeken, per telefoon was het niet altijd mogelijk en als ik hem aan de lijn had kon ik hem bijna voelen en toch niet bij hem zijn. Ik voelde mij soms echt verdrietig. De mensen van het wijkcomité kwamen verschillende malen aanbellen om met me te praten en mij op te beuren. Ze kwamen me troosten en zeggen dat, ook al is de ziekte besmettelijk, het virus niet in de lucht hangt en dat ik me niet te veel zorgen moest maken. En dat heeft me wel wat rustiger gemaakt want de zorgen over mijn vader en de hele familie woog zwaar op me. Na een week belde de dokter om te zeggen dat het beter en beter ging met mijn vader. Maar er zouden nog drie (nuclear-acid) testen nodig zijn (elke week één, dus drie weken) voor hij zou mogen ontslagen worden uit het ziekenhuis. In totaal verbleef mijn vader 2 maand in het ziekenhuis.

Hier in het Westen wordt vaak geïnsinueerd dat de wijkcomités vooral dienen om de mensen te controleren, ervaart u dat ook zo ?

Dochter Xiudi: “Om eerlijk te zijn, voor de corona-pandemie, hadden we niet veel contact met het wijkcomité. Maar tijdens de lockdown konden gezinnen en huishoudens natuurlijk niet buiten en was er veel hulp nodig om aan voeding en levensmiddelen te geraken. Niemand mocht buiten, trouwens iedereen was erg bang, ook ik. En daarin heeft het wijkcomité echt een erg belangrijke rol gespeeld en heel veel geholpen. En omdat we oudere mensen in huis hadden stonden we ook op hun prioriteitenlijst. Na een tijdje leverden ze levensmiddelen voor een hele week, en na een week vroegen ze wat we te kort hadden, ze hielden alles goed bij. En alles was gratis we hebben geen cent moeten betalen. Daarom ben ik hen en de Chinese Communistische Partij ook erg dankbaar omdat ze echt alles hebben gedaan om ons te helpen, zonder naar onkosten of geld te kijken.

Ook toen mijn vader uit het ziekenhuis mocht, stuurde de lokale regering een auto om mij op te pikken en hem te gaan halen. Ze brachten ons naar huis en we zijn opnieuw twee weken in quarantaine gegaan en hebben ook nog testen ondergaan.”

Is dit misschien een speciale behandeling omdat u een positie bekleed heeft in het staatsbedrijf waar u als kaderlid werkte ?

Jiang Zaidao: “Nee nee, het heeft niets met mijn vroegere job of zo te maken. Het was gewoon het beleid van alle hulp en diensten te geven aan alle mensen. Het virus is zeer besmettelijk dus is het logisch dat ze alles wilden volgen tot in de kleinste details. Het viel me ook op dat er veel meer officials (ambtenaren) werkten op het wijk- en buurtniveau. Iedereen werd ingezet om tegen het virus te werken, te strijden.

U bent zelf wel lid van de CPC, dat verklaart veel, niet ?

Jiang Zaidao: “Nee hoor, … ik ben zeker lid van de CPC, maar mijn dochter niet. Ik ben echt niet beter behandeld dan de doorsnee mens. … (praat met animo) …  Weet u, de CPC is goed omdat ze het leven van de mensen op de eerste plaats zet. … Toen het zo slecht ging met mij wilde ik de behandeling stop laten zetten omdat ik niet wilde dat het land aan mij nog veel medicatie of energie zou “verkwisten”. … Ik geef toe dat ik op een gegeven moment zelfs de draden en naalden heb uitgetrokken, zodat de dokters mij niet meer hoefden te redden. … Ik werkte echt tegen. Maar de dokters spraken op me in, ze smeekten me om de behandeling te laten verder gaan, om sterk te blijven en dat het helemaal geen verkwisting was. … En dat de regering alles wilde doen om mensen te redden. Ze zeiden me niet op te geven. Dat heeft me zo gepakt dat ik uiteindelijk toch ben mee gaan werken… (hapt naar een tweede adem)

(Dochter Xiudi wil overnemen, maar hij trekt zich helemaal op aan haar arm)

“En … ik wil er nog bij zeggen … dit is … uit mijn eigen ervaring … wat ze noemen “socialisme” ! Geen enkel mensenleven opgeven, zelfs ook al ben je oud, zeer oud, ik word volgende maand 92 jaar ! … Socialisme … dat is zorgen voor iedereen, iedereen verdient gered te worden. Dat is het motto van onze regering !

Weet u …. voor ik uit het ziekenhuis mocht, vertelden mensen mij dat mijn genezing zeker minimum 500.000 RMB (ong. 60.000 euro) had gekost. Toen ik bij de dokters had aangedrongen mijn behandeling te stoppen dacht ik niet op de eerste plaats aan het geld, maar gewoon om geen medicatie aan mij te verkwanselen en aan jongere mensen te geven die nog langer te leven hebben. Maar dus, toen ik hoorde dat het zoveel had gekost … wauw, (lacht voluit) … toen kwam het bij mij op hoe goed de regering en de CPC het meenden en het hebben gedaan. Ik wil hen honderdmaal “duimpjes omhoog” geven, ook aan president Xi Jinping !”

(We moeten allemaal hartelijk lachen, het voelt recht uit het hart !)

Hoe is de situatie voor jullie nu ?

Dochter Xiudi: “Hier gaat het nu back to normal, met mijn vader, met mijn familie. Mijn kleinzoon is terug pianoles aan het volgen. En in september gaat de lagere school terug open. En mijn zoon is terug aan het werk, maar de epidemie is nog steeds hevig aan de gang in andere landen, en ook bij ons zijn er heropflakkeringen. Dus we blijven allemaal echt wel op onze hoede en als we naar publieke plaatsen gaan doen we echt strikt ons mondmasker aan. We voelen ons nu terug helemaal gezond. Je moet weten dat alle inwoners van Wuhan zijn getest. Als je nu naar Wuhan op bezoek zou komen merk je niets meer van de pandemie, buiten de mondmaskers.”

Met enige ontroering rond ik ons gesprek af en kijk naar mijn laptopscherm. En besef dat we virtueel aan het praten waren, het leek alsof ik bij hen in de woonkamer zat. Zo close en met zoveel warmte. Ik neem afscheid. “Ik wens jullie heel veel geluk en een veilig 92ste jaar ! Alvast een heel gelukkige verjaardag !!!”

Ze zwaaien hartelijk terug en opa Jiang steekt zijn beide duimpjes omhoog.

Ng Sauw Tjhoi

*** Grote dank aan het team van Hong Jie (Beijing People’s Association for Friendship with Foreign Countries) dat de contacten mogelijk maakte en alles prachtig technisch in orde heeft gebracht.